Καρδιολογία, Γιαννακούλια , 1η Έκδοση

Λεπτομέρειες

Το παρόν βιβλίο έχει κάποια
χαρακτηριστικά που το κάνουν να ξεχωρίζει. Πρώτον, η συγγραφή έγινε κατά κύριο
λόγο από νέους επιστήμονες που με σκληρή δουλειά και αφοσίωση συμπεριέλαβαν σε
εικοσιένα κεφάλαια γνώσεις που καλύπτουν όλο το φάσμα της Καρδιαγγειακής Ιατρικής.
Δεύτερον, όλα τα δεδομένα βασίζονται στις πλέον πρόσφατες διεθνείς κατευθυντήριες
οδηγίες για τη διάγνωση και αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Τέλος,
σε κάθε κεφάλαιο υπάρχουν κάποιες ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής που θα βοηθήσουν
τον αναγνώστη να δοκιμάσει τις γνώσεις του.

Με μεγάλη χαρά λοιπόν παραδίδουμε
στο αναγνωστικό κοινό ένα περιεκτικό και ενημερωμένο βιβλίο Καρδιολογίας, που απευθύνεται
σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, ειδικευόμενους, αλλά και ειδικούς
Καρδιολόγους καθώς και συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων που ασχολούνται με την Καρδιαγγειακή
Ιατρική. Το βιβλίο αυτό ελπίζουμε να αποτελέσει βοηθητικό σύγγραμμα για τις εξετάσεις
των ειδικευμένων Καρδιολογίας, αλλά και να καθοδηγήσει τους φοιτητές Ιατρικής στις
εξετάσεις του μαθήματος της Καρδιολογίας.

Περιεχόμενα
 

1. ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ
ΑΣΘΕΝΟΥΣ .............................................1
Ιατρικό ιστορικό .....................................................1
Παρούσα νόσος ............................................................... 1
Ατομικό ιστορικό – Παράγοντες καρδιαγγειακού
κινδύνου ............................................................................. 2
Οικογενειακό ιστορικό .................................................. 2
Συμπτώματα...................................................................... 3
Κλινική εξέταση ......................................................9
Επισκόπηση ...................................................................... 9
Ψηλάφηση........................................................................13
Επίκρουση........................................................................16
Ακρόαση...........................................................................16
Αρτηριακή πίεση ...........................................................30
Παρακλινικές εξετάσεις...................................... 31
Αναίμακτες εξετάσεις...................................................31
Ηλεκτροκαρδιογράφημα ...........................................31
Ακτινογραφία θώρακα ................................................34
Ηλεκτροκαρδιογραφική δοκιμασία κόπωσης ....36
Καρδιοαναπνευστική δοκιμασία κόπωσης..........39
Περιπατητική ηλεκτροκαρδιογραφία ...................40
Περιπατητική καταγραφή της
αρτηριακής πίεσης........................................................40
∆οκιμασία ανάκλισης ..................................................41
∆οκιμασία εξάλεπτης βάδισης .................................42
Σφυροβραχιόνιος δείκτης..........................................43
Συμψηφιστική ηλεκτροκαρδιογραφία...................44
Υπερηχοκαρδιογραφία ..............................................44
Πυρηνική Καρδιολογία................................................61
Αξονική Τομογραφία Καρδιάς...................................65
Μαγνητική Τομογραφία Καρδιάς.............................68
Επεμβατικές εξετάσεις.................................................74
Καρδιακός Καθετηριασμός ........................................74
Ηλεκτροφυσιολογικός Έλεγχος ...............................83
2. ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΚΑΡ∆ΙΟΛΟΓΙΑ...........89
Ορισμός καρδιοαγγειακής πρόληψης –
επιδημιολογικά στοιχεία .................................... 89
Εκτίμηση συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου
(σύστημα SCORE)................................................. 90
Επίπεδα καρδιαγγειακού κινδύνου.................. 95
Στόχοι ελέγχου κύριων παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου.................................. 96
Άλλοι παράγοντες τροποιητικοί του συνολικού
καρδιαγγειακού κινδύνου.................................. 96
Παρεμβάσεις για έλεγχο των παραγόντων
κινδύνου για ΚΑΝ ................................................ 98
Σακχαρώδης διαβήτης ............................................. 127
Αρτηριακή υπέρταση................................................ 137
Αντιαιμοπεταλιακή αγωγή ...................................... 147
3. Στεφανιαία νόσος ......................... 151
Χρόνια στεφανιαία σύνδρομα.................151
Γενικά ................................................................... 151
Σταθερή στηθάγχη ή/και δύσπνοια
και υποψία ΣΝ .................................................... 153
Αιτιολογία - παθοφυσιολογία................................. 153
Κλινική εικόνα.............................................................. 155
Κλινική εξέταση........................................................... 157
∆ιάγνωση....................................................................... 158
Θεραπεία ....................................................................... 163
Πρόγνωση..................................................................... 171
Υποψία ΣΝ και πρωτοεμφανιζόμενη καρδιακή
ανεπάρκεια ......................................................... 172
Ασθενείς με σταθερά συμπτώματα και
πρόσφατο ΟΣΣ ή επαναγγείωση (<1 έτος) ... 172
Ασθενείς με αρχική διάγνωση ΣΝ ή
επαναγγείωση >1 έτος...................................... 172
Στηθάγχη χωρίς αποφρακτική επικαρδιακή
στεφανιαία νόσο................................................ 173
Αγγειοσυσπαστική στηθάγχη ................................ 173
Στηθάγχη που οφείλεται σε νόσο
μικρών αγγείων ........................................................... 173
Ασυμπτωματικοί ασθενείς ............................... 174
Οξεά στεφανιαία σύνδρομα.....................176
Έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του
ST-διαστήματος ................................................. 176
Γενικά .............................................................................. 176
Αιτιολογία – φυσιοπαθολογία................................ 177

VIII
Κλινική εικόνα.............................................................. 178
Κλινική εξέταση........................................................... 178
∆ιάγνωση....................................................................... 180
Θεραπεία ....................................................................... 184
Επιπλοκές ...................................................................... 191
Οξέα στεφανιαία σύνδρομα χωρίς ανάσπαση
του ST-διαστήματος ......................................... 195
Γενικά .............................................................................. 195
Αιτιολογία – φυσιοπαθολογία................................ 196
Κλινική εικόνα.............................................................. 196
Κλινική εξέταση........................................................... 196
∆ιάγνωση....................................................................... 197
Θεραπεία ....................................................................... 201
Επεμβατική αντιμετώπιση....................................... 204
Επιπλοκές ...................................................................... 207
Πρόγνωση..................................................................... 208
4. ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΡ∆ΙΑΚΩΝ
ΒΑΛΒΙ∆ΩΝ......................................... 211
Στένωση αορτικής βαλβίδας....................211
Γενικά ................................................................... 211
Αιτιολογία – παθοφυσιολογία......................... 212
Αιτιολογία...................................................................... 212
Παθοφυσιολογία......................................................... 213
Κλινική εικόνα .................................................... 215
Συμπτωματολογία...................................................... 215
Κλινική εξέταση........................................................... 215
∆ιάγνωση ............................................................ 216
Ιστορικό - κλινική εξέταση ...................................... 216
Ακτινογραφία θώρακος............................................ 217
Ηλεκτροκαρδιογράφημα......................................... 217
Υπερηχοκαρδιογράφημα ........................................ 217
Αξονική και μαγνητική τομογραφία καρδιάς ... 220
Άλλες μη επεμβατικές διαγνωστικές
μέθοδοι εκτίμησης..................................................... 221
Καρδιακός καθετηριασμός ..................................... 221
Θεραπεία............................................................. 221
Πρόγνωση........................................................... 224
Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας..............225
Γενικά ................................................................... 225
Αιτιολογία – παθοφυσιολογία......................... 225
Αιτιολογία...................................................................... 225
Παθοφυσιολογία......................................................... 226
Κλινική εικόνα .................................................... 229
Συμπτωματολογία...................................................... 229
Κλινική εξέταση........................................................... 230
∆ιάγνωση ............................................................ 232
Ακτινογραφία θώρακος............................................ 232
Ηλεκτροκαρδιογράφημα......................................... 233
Υπερηχοκαρδιογράφημα ........................................ 233
Μαγνητική και αξονική
τομογραφία καρδιάς ................................................. 234
Καρδιακός καθετηριασμός ..................................... 234
Θεραπεία............................................................. 236
Αντιμετώπιση της οξείας ανεπάρκειας
της αορτικής βαλβίδας............................................. 236
Αντιμετώπιση της χρόνιας ανεπάρκειας
της αορτικής βαλβίδας............................................. 236
Πρόγνωση........................................................... 238
Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας..............239
Γενικά ................................................................... 239
Αιτιολογία – παθοφυσιολογία......................... 239
Αιτιολογία...................................................................... 239
Παθοφυσιολογία......................................................... 241
Κλινική εικόνα .................................................... 241
Συμπτωματολογία...................................................... 241
Κλινική εξέταση........................................................... 242
∆ιάγνωση ............................................................ 243
Ακτινογραφία θώρακος............................................ 243
Ηλεκτροκαρδιογράφημα......................................... 244
Υπερηχοκαρδιογράφημα ........................................ 244
∆οκιμασία κόπωσης .................................................. 246
Καρδιακός καθετηριασμός ..................................... 246
Θεραπεία............................................................. 247
Συντηρητική θεραπεία ............................................. 247
Επεμβατική θεραπεία ............................................... 248
Πρόγνωση..................................................................... 249
Ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας........250
Γενικά ................................................................... 250
Αιτιολογία – παθοφυσιολογία......................... 250
Αιτιολογία...................................................................... 250
Παθοφυσιολογία......................................................... 255
Κλινική εικόνα .................................................... 259
Συμπτωματολογία...................................................... 259
Κλινική εξέταση........................................................... 260
∆ιάγνωση ............................................................ 263
Ακτινογραφία θώρακος............................................ 263
Ηλεκτροκαρδιογράφημα......................................... 263
Υπερηχοκαρδιογράφημα ........................................ 264
Μαγνητική τομογραφία καρδιάς .......................... 267
Καρδιακός καθετηριασμός ..................................... 267
Θεραπεία............................................................. 268IX
Αντιμετώπιση της οξείας ανεπάρκειας
της μιτροειδούς βαλβίδας....................................... 268
Αντιμετώπιση της χρόνιας πρωτοπαθούς
ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας ............ 268
Αντιμετώπιση της χρόνιας δευτεροπαθούς
ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας ............ 271
Πρόγνωση........................................................... 273
Στένωση τριγλώχινας βαλβίδας..............275
Γενικά ................................................................... 275
Αιτιολογία – παθοφυσιολογία......................... 276
Αιτιολογία...................................................................... 276
Παθοφυσιολογία......................................................... 276
Κλινική εικόνα .................................................... 277
Συμπτωματολογία...................................................... 277
Κλινική εξέταση........................................................... 277
∆ιάγνωση ............................................................ 278
Ακτινογραφία θώρακος............................................ 278
Ηλεκτροκαρδιογράφημα......................................... 278
Υπερηχοκαρδιογράφημα ........................................ 278
Καρδιακός καθετηριασμός ..................................... 279
Θεραπεία............................................................. 279
Πρόγνωση........................................................... 280
Ανεπάρκεια τριγλώχινας βαλβίδας........281
Γενικά ................................................................... 281
Αιτιολογία – παθοφυσιολογία......................... 281
Αιτιολογία...................................................................... 281
Παθοφυσιολογία......................................................... 283
Κλινική εικόνα .................................................... 283
Συμπτωματολογία...................................................... 283
Κλινική εξέταση........................................................... 283
∆ιάγνωση ............................................................ 284
Ακτινογραφία θώρακος............................................ 284
Ηλεκτροκαρδιογράφημα......................................... 285
Υπερηχοκαρδιογράφημα ........................................ 285
Μαγνητική τομογραφία καρδιάς .......................... 285
Καρδιακός καθετηριασμός ..................................... 285
Θεραπεία............................................................. 286
Πρόγνωση........................................................... 287
Στένωση πνευμονικής βαλβίδας ............288
Γενικά ................................................................... 288
Αιτιολογία – παθοφυσιολογία......................... 288
Κλινική εικόνα .................................................... 289
Συμπτωματολογία...................................................... 289
Κλινική εξέταση........................................................... 289
∆ιάγνωση ............................................................ 290
Ακτινογραφία θώρακος............................................ 290
Ηλεκτροκαρδιογράφημα......................................... 290
Υπερηχοκαρδιογράφημα ....................................... 290
Μαγνητική τομογραφία καρδιάς .......................... 290
Καρδιακός καθετηριασμός ..................................... 290
Θεραπεία............................................................. 290
Πρόγνωση........................................................... 291
Ανεπάρκεια πνευμονικής βαλβίδας ......292
Γενικά ................................................................... 292
Αιτιολογία – παθοφυσιολογία......................... 292
Κλινική εικόνα .................................................... 293
Συμπτωματολογία...................................................... 293
Κλινική εξέταση........................................................... 293
∆ιάγνωση ............................................................ 294
Ακτινογραφία θώρακος............................................ 294
Ηλεκτροκαρδιογράφημα......................................... 294
Υπερηχοκαρδιογράφημα ........................................ 294
Μαγνητική τομογραφία καρδιάς .......................... 295
Θεραπεία............................................................. 295
Πρόγνωση........................................................... 295
Προσθετικές καρδιακές βαλβίδες..........296
Γενικά ................................................................... 296
Μηχανικές προσθετικές βαλβίδες.................. 296
Βιοπροσθετικές βαλβίδες ................................ 298
Επιλογή προσθετικής βαλβίδας ..................... 301
5. ΛΟΙΜΩ∆ΗΣ ΕΝ∆ΟΚΑΡ∆ΙΤΙ∆Α ...... 307
Γενικά .................................................................. 307
Αιτιολογία – παθοφυσιολογία......................... 307
Καρδιακή λοίμωξη – εκβλαστήσεις ..................... 307
Εξωκαρδιακές εκδηλώσεις...................................... 308
Κλινικά σύνδρομα ...................................................... 309
Κλινική εικόνα .................................................... 311
Προδιαθεσικοί παράγοντες .................................... 311
Συμπτώματα και σημεία........................................... 312
Ευρήματα κλινικής εξέτασης.................................. 312
∆ιάγνωση ............................................................ 314
∆ιαγνωστικές εξετάσεις ........................................... 314
∆ιαγνωστικά κριτήρια............................................... 315
Θεραπεία............................................................. 317
Αντιβιοτική θεραπεία................................................ 317X
∆ιαχείριση των επιπλοκών ..................................... 317
∆ιαχείριση ειδικών περιπτώσεων
ενδοκαρδίτιδας υψηλού κινδύνου....................... 319
Χειρουργική θεραπεία.............................................. 320
Προφύλαξη......................................................... 320
Πρόγνωση........................................................... 321
6. ΜΥΟΚΑΡ∆ΙΟΠΑΘΕΙΕΣ.................. 323
Γενικά ................................................................... 323
Ταξινόμηση των μυοκαρδιοπαθειών................... 323
Γενικές αρχές γενετικής και γενετικός
έλεγχος στις μυοκαρδιοπάθειες............................ 324
Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια..................... 326
Εισαγωγή ....................................................................... 326
Αιτιολογία της σαρκομερικής ΥΜΚ...................... 327
Φαινοτυπικά ευρήματα της
σαρκομερικής ΥΜΚ ................................................... 328
∆ιαγνωστική προσέγγιση ασθενών με ΥΜΚ..... 330
Κλινική εικόνα ασθενών με ΥΜΚ........................... 336
Θεραπευτική προσέγγιση ....................................... 337
Αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια
δεξιάς κοιλίας..................................................... 353
∆ιαγνωστική προσέγγιση........................................ 355
Θεραπευτική προσέγγιση ...................................... 360
∆ιαφορική διάγνωση ................................................ 362
∆ιατατική μυοκαρδιοπάθεια ........................... 363
Εισαγωγή ....................................................................... 363
∆ιατατική μυοκαρδιοπάθεια επίκτητης
αιτιολογίας .................................................................... 364
Περιοριστική μυοκαρδιοπάθεια..................... 371
Μη ταξινομημένες μυοκαρδιοπάθειες .......... 373
7. ΜΥΟΚΑΡ∆ΙΤΙ∆Α – ΝΟΣΗΜΑΤΑ
ΠΕΡΙΚΑΡ∆ΙΟΥ.................................... 381
Μυοκαρδίτιδα ...............................................381
Γενικά ................................................................... 381
Ορισμός ......................................................................... 381
Συχνότητα ..................................................................... 382
Αιτιολογία - παθοφυσιολογία ......................... 382
Ιογενής μυοκαρδίτιδα............................................... 382
Άλλες λοιμώδεις μορφές.......................................... 383
Γιγαντοκυτταρική μυοκαρδίτιδα........................... 384
Ηωσινοφιλική μυοκαρδίτιδα.................................. 384
Μυοκαρδίτιδα σε συστηματικά
ανοσολογικά νοσήματα ........................................... 385
Μυοκαρδίτιδα σε κληρονομικές
μυοκαρδιοπάθειες ..................................................... 385
Παθοφυσιολογία......................................................... 386
Κλινική εικόνα .................................................... 388
Παρόμοιο με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο........... 388
Νέα καρδιακή ανεπάρκεια ή επιδείνωση
προϋπάρχουσας.......................................................... 388
Χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια................................ 388
«Απειλητικό για τη ζωή κλινικό σύνδρομο» ..... 389
∆ιάγνωση ............................................................ 389
Ηλεκτροκαρδιογράφημα......................................... 389
Εργαστηριακά.............................................................. 389
Απεικόνιση.................................................................... 390
Ποζιτρονική υπολογιστική τομογραφία με
18-φθοριο-δεοξυγλυκόζη (18-FDGPET/CT) ... 391
Βιοψία ............................................................................. 391
Θεραπεία............................................................. 393
Υποστηρικτική θεραπεία......................................... 393
Ανοσοκατασταλτική θεραπεία .............................. 394
Αντιική θεραπεία ........................................................ 394
Ανοσοσφαιρίνες και ανοσοαπορρόφηση.......... 394
Πρόγνωση........................................................... 395
Νοσήματα περικαρδίου.............................396
Γενικά .................................................................. 396
Οξεία περικαρδίτιδα ......................................... 396
Αιτιολογία...................................................................... 396
Κλινική εικόνα.............................................................. 397
∆ιάγνωση....................................................................... 397
Θεραπεία ....................................................................... 399
Πρόγνωση..................................................................... 399
Χρόνια ή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα ... 399
Συμπιεστική περικαρδίτιδα............................. 400
Αιτιολογία και παθοφυσιολογία ............................ 400
∆ιάγνωση....................................................................... 401
Θεραπεία ....................................................................... 403
Πρόγνωση..................................................................... 404
8. ΚΑΡ∆ΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ .............. 407
Γενικά ................................................................... 407
Ορισμός ......................................................................... 407
Ταξινόμηση................................................................... 408
Επιδημιολογία.............................................................. 409
Παθοφυσιολογία-Αιτιολογία .......................... 409
Φυσιολογία ................................................................... 409
Παθοφυσιολογία......................................................... 409
Καρδιακή, αιμοδυναμική, νεφρική και
νευροορμονική ανταπόκριση................................ 411
Αίτια καρδιακής ανεπάρκειας ................................ 413
Κλινική εικόνα .................................................... 413XI
Συμπτώματα από ανεπάρκειας της αριστερής
κοιλίας ............................................................................ 413
Συμπτώματα από την ανεπάρκειας
της δεξιάς κοιλίας....................................................... 413
∆ιάγνωση ............................................................ 414
Ιστορικό και κλινική εικόνα..................................... 414
∆ιαγνωστικός αλγόριθμος....................................... 415
Καρδιακή απεικόνιση................................................ 417
Θεραπεία............................................................. 417
Θεραπευτική αντιμετώπιση της χρόνιας
καρδιακής ανεπάρκειας με ελαττωμένο
κλάσμα εξώθησης ...................................................... 417
Θεραπευτική αντιμετώπιση της καρδιακής
ανεπάρκειας με ενδιάμεσο και
διατηρημένο κλάσμα εξώθησης........................... 422
Νέα πεδία στη φαρμακευτική
αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας ...... 422
Οξεία καρδιακή ανεπάρκεια............................ 424
Ορισμός και κλινική εικόνα..................................... 424
∆ιάγνωση....................................................................... 424
Αντιμετώπιση της πρώιμης φάσης....................... 426
Φαρμακευτική αντιμετώπιση................................. 426
Πρόγνωση........................................................... 428
9. ΚΑΡ∆ΙΟΓΕΝΗΣ ΚΑΤΑΠΛΗΞΙΑ........ 431
Γενικά ................................................................... 431
Ορισμός............................................................... 431
Αιτιοπαθογένεια ................................................ 432
Καρδιογενής καταπληξία από έμφραγμα
μυοκαρδίου .................................................................. 432
Καρδιογενής καταπληξία από μηχανική
επιπλοκή εμφράγματος μυοκαρδίου .................. 433
Καρδιογενής καταπληξία από εμμένουσες
αρρυθμίες...................................................................... 433
Καρδιογενής καταπληξία σε οξεία ή
τελικού σταδίου καρδιακή ανεπάρκεια.............. 434
Κλινική εικόνα - ∆ιάγνωση............................... 434
Θεραπεία............................................................. 434
Πρόγνωση........................................................... 434
10. ΚΑΡ∆ΙΑΚΕΣ ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ ............ 437
Βραδυαρρυθμίες ............................................... 437
Συμπτώματα- σημεία- κλινικές εκδηλώσεις...... 437
∆υσλειτουργία του φλεβοκόμβου........................ 438
∆ιαταραχές κολποκοιλιακής ηλεκτρικής
αγωγιμότητας .............................................................. 441
Αιτίες βραδυκαρδίας................................................. 443
∆ιάγνωση – διαχείριση ασθενούς με
βραδυκαρδία ............................................................... 445
Θεραπεία ....................................................................... 448
Ταχυαρρυθμίες .................................................. 453
Υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες.................................... 455
Κολπική μαρμαρυγή.................................................. 477
Κληρονομικά πρωτογενή αρρυθμιολογικάα
σύνδρομα (∆ιαυλοπάθειες) ............................. 528
Συγγενές σύνδρομο μακρού QT
διαστήματος ................................................................ 528
Σύνδρομο βραχέος QT διαστήματος ................. 530
Σύνδρομο Brugada.................................................... 531
Κατεχολαμινεργική πολύμορφη
κοιλιακή ταχυκαρδία ................................................ 535
11. ΣΥΓΚΟΠΗ..................................... 539
Γενικά ................................................................... 539
Αιτιολογία – παθοφυσιολογία......................... 540
Αντανακλαστική (ή νευρογενής) συγκοπή........ 542
Συγκοπή λόγω ορθοστατικής υπότασης ........... 542
Καρδιακή συγκοπή .................................................... 543
Κλινική εικόνα .................................................... 543
Σημεία και συμπτώματα........................................... 543
Κλινική εξέταση........................................................... 544
∆ιαστρωμάτωση κινδύνου...................................... 544
∆ιάγνωση ............................................................ 545
Μη επεμβατικές διαγνωστικές εξετάσεις........... 545
Επεμβατικές διαγνωστικές εξετάσεις.................. 546
∆ιαφορική ∆ιάγνωση........................................ 547
Θεραπεία............................................................. 547
Αντανακλαστική συγκοπή ...................................... 547
Συγκοπή λόγω ορθοστατικής υπότασης ........... 548
Καρδιακή συγκοπή .................................................... 548
Πρόγνωση........................................................... 548
12. ΑΙΦΝΙ∆ΙΟΣ ΚΑΡ∆ΙΑΚΟΣ
ΘΑΝΑΤΟΣ .......................................... 551
Γενικά ................................................................... 551
Αιτιολογία – παθοφυσιολογία......................... 552
Στεφανιαία νόσος....................................................... 552
Πρωτοπαθείς μυοκαρδιοπάθειες ......................... 554
Άλλες καρδιακές παθήσεις...................................... 555
Κληρονομικά σύνδρομα αρρυθμιών................... 555
Κλινική εικόνα .................................................... 556
Αντιμετώπιση ..................................................... 556
Καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση ................ 556
Φροντίδα μετά την αναζωογόνηση..................... 556
Μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση επιζώντωνXII
μετά από αιφνίδια καρδιακή ανακοπή ............... 558
Πρόληψη ............................................................. 558
∆ευτερογενής πρόληψη ......................................... 558
Πρωτογενής πρόληψη.............................................. 559
Πρόγνωση........................................................... 560
13. ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΕΜΒΟΛΗ............ 563
Γενικά ................................................................... 563
Ορισμός ......................................................................... 563
Επιδημιολογία.............................................................. 563
Αιτιολογία ........................................................... 564
Παθοφυσιολογία ............................................... 564
∆ιάγνωση ............................................................ 565
Κλινική εικόνα.............................................................. 565
Ακτινογραφία θώρακα.............................................. 565
Ηλεκτροκαρδιογράφημα......................................... 566
Εργαστηριακός έλεγχος ........................................... 566
Υπερηχοκαρδιογράφημα ........................................ 566
Αξονική αγγειογραφία πνευμονικών
αρτηριών ....................................................................... 567
Σπινθηρογράφημα αερισμού-αιμάτωσης......... 567
∆ιαστρωμάτωση κινδύνου – Πρόγνωση....... 567
Θεραπεία............................................................. 568
Αντιπηκτική αγωγή .................................................... 568
Θρομβόλυση και υποστηρικτικά μέτρα............. 568
∆ιαδερμική και χειρουργική εμβολεκτομή ....... 568
Φίλτρα κάτω κοίλης φλέβας ................................... 568
14. ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ
ΥΠΕΡΤΑΣΗ ........................................ 571
Ορισμός............................................................... 571
Ανατομία ............................................................. 572
Ταξινόμηση πνευμονικής
υπέρτασης .......................................................... 573
Ομάδα 1. Πνευμονική αρτηριακή υπέρταση.... 573
Παθοφυσιολογία ................................................... 574
∆ιάγνωση.................................................................. 575
Αιτιολογία ................................................................. 581
Θεραπεία................................................................... 583
Ομάδα 2. Πνευμονική υπέρταση οφειλόμενη
σε νοσήματα της αριστερής καρδιάς.................. 586
Παθοφυσιολογία ................................................... 587
∆ιάγνωση ................................................................. 587
Θεραπεία .................................................................. 587
Ομάδα 3. Πνευμονική υπέρταση που
συνδέεται με παθήσεις του αναπνευστικού
συστήματος και/ή υποξαιμία ................................. 588
Παθοφυσιολογία ................................................... 588
∆ιάγνωση ................................................................. 588
Θεραπεία .................................................................. 589
Ομάδα 4. Χρόνια θρομβοεμβολική
ή πνευμονική υπέρταση .......................................... 589
Παθοφυσιολογία ................................................... 589
∆ιάγνωση ................................................................. 589
Κλινική εικόνα ........................................................ 590
Θεραπεία .................................................................. 590
Ομάδα 5. Πνευμονική υπέρταση με άγνωστο
ή/και πολυπαραγοντικό μηχανισμό.................... 590
15. ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡ∆ΙΟΠΑΘΕΙΕΣ
ΕΝΗΛΙΚΩΝ......................................... 593
Επιδημιολογία - ταξινόμηση ........................... 593
Μη κυανωτικές συγγενείς
καρδιοπάθειες.................................................... 594
Συγγενής στένωση αορτικής βαλβίδας.............. 594
Συγγενής στένωση πνευμονικής βαλβίδας ...... 597
Μεσοκολπική επικοινωνία ..................................... 599
Μεσοκοιλιακή επικοινωνία .................................... 601
Κολποκοιλιακά ελλείμματα .................................... 606
Ανοιχτός αρτηριακός πόρος .................................. 608
Στένωση του ισθμού της αορτής ......................... 611
Συγγενώς διορθωμένη μετάθεση μεγάλων
αγγείων .......................................................................... 614
Άλλες μη κυανωτικές συγγενείς
καρδιοπάθειες.................................................... 617
Μερική ανώμαλη εκβολή των πνευμονικών
φλεβών........................................................................... 617
Ανωμαλία Ebstein....................................................... 620
Ανωμαλίες στεφανιαίων αγγείων.......................... 621
Κυανωτικές συγγενείς
καρδιοπάθειες.................................................... 620
Τετραλογία Fallot ........................................................ 620
Μετάθεση μεγάλων αγγείων ................................. 623
Πνευμονική αρτηριακή υπέρταση ....................... 626
Σύνδρομο Eisenmenger .......................................... 628
Ατρησία πνευμονικής βαλβίδας με ακέραιο
μεσοκοιλιακό διάφραγμα ....................................... 630
Άλλες κυανωτικές συγγενείς
καρδιοπάθειες ................................................... 632
Μονήρης κοιλία .......................................................... 632
Κοινός αρτηριακός κορμός..................................... 633
Ολική ανώμαλη εκβολή πνευμονικών
φλεβών........................................................................... 634
16. ΠΑΘΗΣΕΙΣ AΟΡΤΗΣ -
ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ AΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ ....... 643
Αορτικό ανεύρυσμα .......................................... 643
Γενικά .............................................................................. 643XIII
Αιτιολογία-παθοφυσιολογία................................... 643
Κλινική εικόνα.............................................................. 644
∆ιάγνωση....................................................................... 645
Θεραπεία ....................................................................... 645
Πρόγνωση..................................................................... 646
Αορτικός διαχωρισμός ..................................... 646
Γενικά ............................................................................. 646
Αιτιολογία-παθοφυσιολογία................................... 646
Ταξινομηση................................................................... 646
Κλινική εικόνα.............................................................. 646
∆ιάγνωση....................................................................... 647
Θεραπεία ....................................................................... 647
Πρόγνωση..................................................................... 648
Ενδοτοιχωματικό αιμάτωμα και
διατιτραίνον αθηρωματικό έλκος ................. 649
Περιφερική αρτηριοπάθεια ............................ 650
Γενικά σημεια .............................................................. 650
Κλινική εικόνα.............................................................. 651
∆ιάγνωση....................................................................... 653
Θεραπεία-Πρόγνωση................................................ 653
Καρωτιδική νοσος ..................................................... 654
Γενικά σημεια .............................................................. 654
Κλινική εικόνα.............................................................. 654
∆ιάγνωση....................................................................... 654
Θεραπεία ....................................................................... 654
Φλεβική ανεπάρκεια των κάτω άκρων ............... 655
Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση........................... 655
Μεταθρομβωτικό σύνδρομο ................................ 656
Παθήσεις λεμφαγγείων ............................................ 657
17. ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΡ∆ΙΑ..................... 659
Γενικά ................................................................... 659
Συμβουλευτική προ κυήσεως και
προσδιορισμός καρδιαγγειακού
κινδύνου της μητέρας ...................................... 662
Αιμοδυναμικές μεταβολές στην κύηση
και τον τοκετό .................................................... 662
Κλινική εικόνα .................................................... 664
Ιστορικό ......................................................................... 664
Σημεία και συμπτώματα........................................... 664
Κλινική εξέταση........................................................... 664
∆ιάγνωση ............................................................ 665
Ηλεκτροκαρδιογράφημα ........................................ 665
∆ιαθωρακικό υπερηχογράφημα........................... 665
∆ιοισοφάγειο υπερηχογράφημα .......................... 666
∆οκιμασία κόπωσης .................................................. 666
Ακτινογραφία θώρακα.............................................. 666
Αξονική τομογραφία ................................................. 666
Μαγνητική τομογραφία ........................................... 666
Καρδιακός καθετηριασμός ..................................... 667
Θεραπευτική αντιμετώπιση ............................ 667
Φάρμακα στην κύηση............................................... 667
Επεμβατική αντιμετώπιση καρδιαγγειακών
παθήσεων στην κύηση............................................. 670
Τοκετός........................................................................... 671
Αντισύλληψη ................................................................ 672
Καρδιαγγειακές παθήσεις και κύηση............. 672
Συγγενείς καρδιοπάθειες......................................... 672
Πνευμονική αρτηριακή υπέρταση ....................... 675
Θρομβοεμβολική νόσος στην κύηση ................ 676
Υπερτασική νόσος της κύησης.............................. 677
Βαλβιδική νόσος ......................................................... 680
Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα........................................ 682
Παθήσεις της αορτής ................................................ 682
Μυοκαρδιοπάθειες .................................................... 684
Ισχαιμική καρδιοπάθεια ........................................... 685
Αρρυθμίες ..................................................................... 686
18. ΚΑΡ∆ΙΑΓΓΕΙΑΚΗ
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ............. 689
Καρδιά και ενδοκρινείς αδένες................689
Καρδιά και σακχαρώδης διαβήτης ................ 689
Καρδιά και θυρεοειδής αδένας ....................... 691
Καρδιά και παραθυρεοειδείς αδένες ............. 693
Καρδιά και επινεφρίδια .................................... 695
Καρδιά και αυξητική ορμόνη .......................... 699
Καρδιά και καρκινοειδές .................................. 700
Καρδιαγγειακή συμμετοχή σε
παθήσεις του συνδετικού ιστού..............702
Ρευματοειδής αρθρίτιδα .................................. 702
Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος............. 704
Συνδρομο Sjögren............................................. 706
Συστηματική σκλήρυνση................................. 707
Πολυμυοσίτιδα και δερματομυοσίτιδα ......... 707
Αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο....................... 708
Μικτή νόσος του συνδετικού ιστού ............... 709
Αγγειίτιδες........................................................... 710
COVID-19 και καρδιαγγειακό σύστημα 715
19. ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΡ∆ΙΑ .......... 721
Γενικά ................................................................... 721XIV
Πρωτοπαθείς όγκοι.................................................... 721
∆ευτεροπαθείς καρδιακοί όγκοι ........................... 727
Κλινική εικόνα .................................................... 728
Ενδοκαρδιακοί όγκοι................................................. 729
Ενδομυοκαρδιακοί όγκοι......................................... 729
Περικαρδιακοί όγκοι ................................................. 730
Βαλβιδικοί όγκοι ......................................................... 730
∆ιάγνωση ............................................................ 730
Υπερηχοκαρδιογράφημα ....................................... 731
Μαγνητική τομογραφία καρδιάς .......................... 731
Αξονική τομογραφία ................................................. 732
Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων.................... 732
Στεφανιογραφία.......................................................... 732
Βιοψία ............................................................................. 732
∆ιαφορική ∆ιάγνωση........................................ 733
Θεραπεία............................................................. 734
Καλοήθεις καρδιακοί όγκοι..................................... 734
Κακοήθεις καρδιακοί όγκοι..................................... 735
Πρόγνωση........................................................... 735
Καλοήθεις καρδιακοί όγκοι..................................... 735
Κακοήθεις καρδιακοί όγκοι..................................... 735
Καρδιο-ογκολογία ............................................. 737
Γενικά .............................................................................. 737
∆ιάγνωση....................................................................... 739
Θεραπεία ....................................................................... 739
20. ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΞΩΚΑΡ∆ΙΑΚΩΝ
ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ .................................. 745
Εισαγωγή............................................................. 745
Εκτίμηση κινδύνου καρδιακών επιπλοκών
μετά από εξωκαρδιακή χειρουργική
επέμβαση ............................................................ 746
∆ιαχείριση φαρμακευτικής αγωγής............... 747
Προφυλακτική επαναιμάτωση
στεφανιαίων αγγείων........................................ 748
Εξωκαρδιακή χειρουργική επέμβαση
σε ασθενείς με συγκεκριμένες
καρδιακές παθήσεις.......................................... 749
Χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια................................ 749
Αρτηριακή υπέρταση................................................ 750
Βαλβιδική καρδιακή νόσος..................................... 750
Αρρυθμίες ..................................................................... 751
Νεφρική νόσος ............................................................ 752
Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια–Νόσος
καρωτίδων .................................................................... 752
Περιφερική αγγειακή νόσος................................... 753
Πνευμονική νόσος-πνευμονική υπέρταση-
συγγενείς καρδιοπάθειες......................................... 753
∆ιαταραχές του μεταβολισμού της γλυκόζης-
Σακχαρώδης ∆ιαβήτης............................................. 754
Τύπος της αναισθησίας..................................... 754
∆ιεγχειρητική παρακολούθηση
ασθενών ............................................................. 754
21. ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ ΣΤΗΝ
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΚΑΡ∆ΙΟΛΟΓΙΑ ............... 757
EΥΡΕΤΗΡΙΟ........................................765