Πειραματική Χειρουργική και Χειρουργική Έρευνα

Παρουσίαση

Η έρευνα γενικά και η χειρουργική έρευνα ειδικότερα θεωρούνται έννοιες απλησίαστες στο χώρο της προπτυχιακής ιατρικής εκπαίδευσης, για τις οποίες απαιτείται ιδιαίτερη γνώση και ικανότητα. Προέκυψαν μέσα από τα αδιέξοδα, τις αμφισβητήσεις και τα διλήμματα της καθημερινής κλινικής πράξης καθώς και μέσα από την ανάγκη για τη βελτίωση κάποιων θεραπευτικών μεθόδων και χειρουργικών τεχνικών.
Η έρευνα αποτελεί αναμφισβήτητα το βασικό άξονα της ιατρικής σκέψης και της ιατρικής προόδου και είναι θεμελιωμένη στο πείραμα, δηλαδή με τη δοκιμή στην πράξη, μέσα στα όρια της ηθικής και της δεοντολογίας τα οποία δεσμεύουν εξάλλου και τον προγραμματισμό ενός πειράματος. Η χρησιμοποίηση ζωικών προτύπων στη χειρουργική έρευνα, ως πειραματικά μοντέλα ανθρώπινων ασθενειών, έχει αυξήσει πράγματι σημαντικά την ιατρική γνώση. Η Πειραματική Χειρουργική εξακολουθεί έτσι να αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία αρχών και την ανάπτυξη νέων χειρουργικών τεχνικών, υποστηρίζοντας την εφαρμογή τους στην καθημερινή κλινική πράξη.
Η ταχύτατη εξέλιξη και η πρόοδος της ιατρικής καθώς και η ανάγκη για την καλύτερη επιλογή θεραπείας προς τον πάσχοντα συνάνθρωπο επιβάλλουν στο σημερινό γιατρό να ενασχοληθεί με την ερευνητική διαδικασία. Η ενασχόληση όμως αυτή δεν είναι κάτι εύκολο, αλλά προϋποθέτει μεγάλη προσπάθεια και σκληρή δουλειά. Ο χρόνος της καταξίωσης μπορεί να μην έρθει ποτέ, υπάρχει όμως η ικανοποίηση και η χαρά της δημιουργίας και της προσφοράς, ενώ η λύση του κλινικού προβλήματος και η προσφορά της καλύτερης θεραπείας αποτελούν τη δικαίωση της ίδιας της έρευνας.
Η συγγραφή αυτού του εγχειριδίου αποτελεί μια προσπάθεια σκοπός της οποίας είναι να δώσει τη δυνατότητα κυρίως στους φοιτητές να έρθουν σε επαφή γενικά και ειδικά με το χώρο της έρευνας, όπως απαιτούν πλέον τα εξελιγμένα προγράμματα σπουδών. Η επαφή αυτή θα είναι όσο δυνατόν πιο ολοκληρωμένη, με στοιχεία από την ιστορία και τη φιλοσοφία της χειρουργικής έρευνας, με αναφορά στις αρχές της ηθικής και της δεοντολογίας, με την ανάλυση όλης της ερευνητικής διαδικασίας και τέλος με τη συμμετοχή στο πείραμα. Θεωρείται επίσης σκόπιμη η αναφορά στις βασικές αρχές της ιατρικής στατιστικής καθώς και των σπουδαιότερων στατιστικών δοκιμασιών στα πλαίσια του προγραμματισμού και της στήριξης της ερευνητικής διαδικασίας.
Πολλά θα μπορούσαν να αναφερθούν ακόμη για το εγχειρίδιο αυτό της "Πειραματικής Χειρουργικής", ο βασικός σκοπός του όμως είναι η ευαισθητοποίηση κυρίως των φοιτητών της Ιατρικής με το χώρο αυτό και η αποκάλυψη του τόσο συναρπαστικού όσο και απαιτητικού όμως πεδίου της χειρουργικής έρευνας. Η ευκαιρία αυτή δίνεται επίσης από τη στιγμή μάλιστα που στα πλαίσια του Χειρουργικού Τομέα του Δ.Π.Θ., διδάσκεται το μάθημα της Πειραματικής Χειρουργικής και λειτουργεί ως αυτόνομη ακαδημαϊκή μονάδα το "Εργαστήριο της Πειραματικής Χειρουργικής και Χειρουργικής Έρευνας". (Από τον πρόλογο των συγγραφέων)

Περιεχόμενα

Ενότητα Α. Ο ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
1. Στοιχεία ιστορίας από την πειραματική χειρουργική και τη χειρουργική έρευνα
2. Στοιχεία από τη φιλοσοφία της χειρουργικής έρευνας
3. Αρχές ηθικής και δεοντολογίας στη χειρουργική έρευνα
Αρχές στη χειρουργική έρευνα στον άνθρωπο
Αρχές στη χειρουργική έρευνα σε ζώα εργαστηρίου
4. Ποιος εκτελεί την πειραματική χειρουργική
5. Η χρήση ζώων εργαστηρίου στη χειρουργική έρευνα
Το νομοθετικό πλαίσιο της χειρουργικής έρευνας
6. Φροντίδα των ζώων εργαστηρίου
Κατευθυντήριες γραμμές για τη στέγαση και τη φροντίδα των πειραματόζωων
Οι εγκαταστάσεις
Το περιβάλλον στους θαλάμους διαβίωσης
Μέριμνα
7. Πρακτικά οφέλη από την άσκηση στο Εργαστήριο Πειραματικής Χειρουργικής
8. Η συμβολή της πειραματικής χειρουργικής στην εκπαίδευση της λαπαροσκοπικής χειρουργικής
Ιστορική αναδρομή
9. Τεχνολογίες Πληροφορικής και Τηλεματικής στη χειρουργική έρευνα
Εισαγωγή
Ολοκληρωμένες υπηρεσίες υποστήριξης στη χειρουργική
Εφαρμογές και τεχνολογίες πληροφορικής
Ενότητα Β. Ο ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΑΞΗ ΣΤΗΝ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
10. Εργαστήριο Πειραματικής Χειρουργικής
Το πειραματικό χειρουργείο
11. Πείραμα και εναλλακτικές μέθοδοι πειραματισμού
Εναλλακτικές μέθοδοι πειραματισμού
12. Επιλογή ζωικού προτύπου
13. Βήματα πριν από τον πειραματικό σχεδιασμό
Βασικά χαρακτηριστικά του πειραματικού σχεδιασμού
14. Προεγχειρητική προετοιμασία του ζώου εργαστηρίου
Προστασία του χειρουργικού πεδίου
15. Η φύση, η αναγνώριση και η εκτίμηση του πόνου στα ζώα εργαστηρίου
Εισαγωγή
Εκτίμηση και μέτρηση του πόνου
Η αντιμετώπιση του πόνου
Α. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
Β. Οπιοειδή αναλγητικά
Γ. Τοπικά αναισθητικά
Δ. Φάρμακα "συνοδά" των αναλγητικών
16. Το stress στα ζώα εργαστηρίου
17. Αναισθησία στα ζώα εργαστηρίου
Εισαγωγή
Γενικές αρχές και είδη αναισθησίας
Γενική αναισθησία
Ορισμοί στην αναισθησία
Φάρμακα στην αναισθησία των ζώων εργαστηρίου
Επιπλοκές αναισθησίας
18. Ευθανασία
Μέθοδοι ευθανασίας
Νεκροψία και νεκροτομή
Ενότητα Γ. ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ
19. Ζώα εργαστηρίου και ζωοανθρωπονόσοι
Ζωοανθρωπονόσοι
20. Περιγραφή των συχνότερα χρησιμοποιημένων ζώων εργαστηρίου
Μυς
Επίμυς
Κρικητός
Ινδόχοιρος
Κόνικλος
Γάτα
Σκύλος
Χοίρος
21. Χειρουργικές τεχνικές στα πειραματικά μοντέλα
22. Πειραματικά μοντέλα
Οισοφαγικών νόσων
Νόσων εντέρου
Πυλαίας υπέρτασης
Χοληφόρων
Νόσων παγκρέατος
Ενότητα Δ. ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΗΣ ΙΔΕΑΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ
23. Από την ιδέα στο αποτέλεσμα
24. Η στατιστική ανάλυση στην ιατρική έρευνα
Περιγραφική και συμπερασματική στατιστική
Στατιστικά μέτρα των στοιχείων
Γραφικές παραστάσεις
Κατανομές συχνοτήτων
Η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων
25. Από το αποτέλεσμα στην παρουσίαση
Περίληψη εργασίας (Abstract)
Ανακοίνωση μελέτης στο ακροατήριο
Εργασία για δημοσίευση
Ευρετήριο