Ψυχιατρική και Ψυχική Υγεία

Σχετικά με τον συγγραφέα

ΟΚωνσταντίνος Ν. Φουντουλάκης είναι τακτικός Καθηγητής Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπι- στημίου Θεσσαλονίκης, και διευθυντής της Γ ́ Πανεπιστημι-

ακής Ψυχιατρικής Κλινικής. Είναι επίσης Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας, Πρόεδρος του Τομέα Ψυχικής Υγείας του ΙΕΕ του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Εθνικός Εκπρόσωπος για την Ψυχι- κή Υγεία στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και μετέχει στο ΔΣ της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής Εταιρίας ως εκπρόσωπος της Ζώνης 8 (νότια Ευρώπη). Κατά τα έτη 2020 -2 διετέλεσε δντης της Cochrane Greece

Το ερευνητικό/συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει περισσότερα από 500 άρθρα (στα περισσότερα ως πρώτος συγγραφέας) από τα οποία πάνω απο 300 περιλαμβάνονται στο medline/pubmed και πολ- λά έχουν δημοσιευτεί σε διεθνή περιοδικά υψηλότατου κύρους όπως το LANCET, BMJ, Am J Psychiatry, British Journal of Psychiatry, Bio- logical Psychiatry, International Journal of Neuropsychopharmacology, Journal of Affective Disorders, Schizophrenia Research, Psychiatry Re- search, Bipolar Disorders, με πάνω από 15.000 βιβλιογραφικές αναφο- ρές και h=63 (Publish or Perish). Κατά τα έτη 2016-8 κατατάχθηκε από το expertscape.com στους 25 κορυφαίους ειδικούς παγκοσμίως όσον αφορά τη Διπολική διαταραχή (top 0.068%) και ανάμεσα στους 50 κο- ρυφαίους όσον αφροά την αυτοκτονικότητα (top 0.097%). Το 2021 κα- τατάχθηκε από το Stanford ranking στο ανώτερο 0.37% όσον αφορά το συγκεκριμένο έτος και στο 0.57% ως συνολική καριέρα παγκοσμίως ανάμεσα σε όλους τους επιστήμονες όλων των επιστημονικών πεδίων.

Έχει συμμετάσχει στη συγγραφή αριθμού κεφαλαίων σε διεθνή βι- βλία. Έχει γράψει ως μοναδικός συγγραφέας το ‘Bipolar disorders: An Evidence-Based Guide to Manic Depression’ (Springer, 2015), το Psy- chiatry: The historical and philosophical roots (Springer, 2022), ενώ υπό εκδοση βρίσκεται το The human connectome: How the brain works (Springer, 2022). Έχει λειτουργήσει ως συν-εκδότης στο WPA book ‘Ad- vances in Psychiatry vol 3’ (Springer 2018), και στο ‘Psychobiology of behavior’ (Springer 2019)

Για σχεδόν 20 χρόνια ήταν Editor in Chief του διεθνούς περιοδικού Annals of General Psychiatry (IF=2.5), και τώρα είναι Section Editor του CNS Spectrums (IF=3.9).

Έχει τιμηθεί ανάμεσα σε άλλα με το μετάλλιο Kraepelin-Alzheimer της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου του Μονάχου το 2012 και το Excellence in Education της World Federation of Societies of Biological Psychiatry το 2015. Από το 2014 είναι honorary member της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής Εταιρίας.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. 1  Τι είναι η Ψυχιατρική; ............................... 1

   Βιβλιογραφία .................................................. 8

2. 2  Εισαγωγικά σχόλια για την ιστορία
   της Ψυχιατρικής και των ψυχικών νόσων . 9

   Βιβλιογραφία ................................................ 12

3. 3  Αρχαιότητα ............................................. 13

   1. 3.1  Προεπιστημονική περίοδος ......... 13

   2. 3.2  Η αυγή της επιστημονικής
      σκέψης ............................................ 21

   3. 3.3  Η περίοδος της κλασικής αρχαιότητας στην Ελλάδα ........... 26

   4. 3.4  Ρωμαϊκή περίοδος και
      Ύστερη αρχαιότητα ....................... 32

   Βιβλιογραφία ................................................ 36

4. 4  Ή εποχή του Μεσαίωνα .......................... 39

   Βιβλιογραφία ................................................ 43

5. 5  Αναγέννηση ............................................ 45

   Βιβλιογραφία ................................................ 52

6. 6  Ή πρώιμη σύγχρονη εποχή ..................... 53

   Βιβλιογραφία ................................................ 63

7. 7  Ή εποχή του Διαφωτισμού ..................... 65

   Βιβλιογραφία ................................................ 80

8. 8  Δέκατος ένατος αιώνας:
   Το ρομαντικό πρώτο ήμισυ ..................... 83

   Βιβλιογραφία .............................................. 104

9. 9  Δέκατος ένατος αιώνας:
   Το ρεαλιστικό δεύτερο μισό ................. 107

   Βιβλιογραφία .............................................. 137

10. 10  Εικοστός αιώνας, το πρώτο μισό:
    πριν την ψυχοφαρμακολογική εποχή ... 143

    Βιβλιογραφία .............................................. 192

11. 11 Από το δεύτερο μισό του 20 αιώνα
    έως τις αρχές του 21: η εποχή της ψυχοφαρμακολογίας ............................. 201

    Βιβλιογραφία .............................................. 259

    12 Εισαγωγή στη σχέση μεταξύ
    Ψυχιατρικής και Φιλοσοφίας ............... 281

    Βιβλιογραφία .............................................. 283

    13 Ή έννοια και ο ορισμός της ψυχικής
    νόσου .................................................... 285

12. 13.1  Υπάρχει στην πραγματικότητα η ψυχική

    νόσος; ........................................... 285

13. 13.2  Είναι δυνατόν να γίνει διάκριση μεταξύ

    φυσιολογικής συμπεριφοράς
    και ψυχικής διαταραχής; ............ 287

14. 13.3  Αναγωγισμός, ψυχική νόσος
    και Ψυχιατρική ............................. 289

15. 13.4  Ο δύσκολος δρόμος προς την αξιοπιστία και την

    εγκυρότητα .................................. 292

16. 13.5  Ορίζοντας τη νόσο στην
    ιατρική - το ιατρικό μοντέλο ..... 296

17. 13.5.1  Ιατρική κατάσταση ..................... 297

18. 13.6 Ψυχική νόσος ............................... 299

19. 13.6.1  Η φύση της ψυχικής νόσου ....... 299

20. 13.6.2  Θεωρητικές προσεγγίσεις του ορισμού της ψυχικής

    διαταραχής ................................... 300

21. 13.6.3  Μπορεί να απορριφθεί το
    βιοϊατρικό μοντέλο; .................... 305

22. 13.6.2 Ορισμοί της ψυχικής διαταραχής από επίσημους

    οργανισμούς ................................ 306

23. 13.5.2  Νόσος ........................................... 298

24. 13.5.3  Σύνδρομο ..................................... 298

25. 13.5.4  Διαταραχή .................................... 299

26. 13.5.5  Πρόδρομη φάση νόσου .............. 299

    18 Ψυχιατρική: η αιχμή της γνώσης .......... 385

27. 18.1  Ψυχιατρική: τέχνη Ή επιστήμη; . 385

28. 18.2  Κλινική εκτίμηση και διάγνωση 386

29. 18.3  Βιολογικοί δείκτες ...................... 389

30. 18.4  Θεραπεία ψυχικών διαταραχών 389

31. 18.4.1  Ψυχοθεραπεία .............................. 390

32. 18.4.2  Φαρμακοθεραπεία ...................... 391

33. 18.4.3  Αποκατάσταση ............................ 392

34. 18.4.4  Πρόληψη και άτομα σε κίνδυνο 392

35. 18.5  Ψηφιακή Ψυχιατρική ................... 393

36. 18.6  Ακριβής και Εξατομικευμένη Ψυχιατρική .................................. 394

37. Βιβλιογραφία .............................................. 398

    19 Ψυχονευροβιολογία, εγκέφαλος και κοινωνία (κοινωνιοβιολογία) ............... 407

38. 19.1  Εξελικτική Κοινωνική
    Βιοψυχολογία .............................. 407

39. 19.2  Κοινωνιοβιολογία ....................... 410

40. Βιβλιογραφία ............................................. 418

    20 Προσωπικότητα, χαρακτήρας και ιδιοσυγκρασία ....................................... 423

41. 20.1  Βασικές έννοιες και ορισμοί ...... 423

42. 20.2  Μοντέλα της ανθρώπινης προσωπικότητας ......................... 424

43. 20.3  Νευροβιολογία της
    ανθρώπινης προσωπικότητας ... 426

44. Βιβλιογραφία .............................................. 428

    21 Στρες και ψυχοσωματική ...................... 435

45. 21.1  Στρες ............................................. 435

46. 21.2  Ψυχοσωματική Ιατρική ............... 439

47. 21.3  Συμβουλευτική- Διασυνδετική Ψυχιατρική

    (ψυχολογική Ιατρική) ................. 441

48. Βιβλιογραφία ............................................. 442

    22 Ή Ψυχιατρική ανάμεσα στις άλλες
    ιατρικές ειδικότητες .............................. 447

49. 22.1  Η ανάδειξη της Ψυχιατρικής
    ως ιατρικός κλάδος ..................... 447

50. 22.2  Οι αντίθετες φωνές .................... 448

51. 22.3  Η οριοθέτηση του πεδίου
    της Ψυχιατρικής .......................... 450

52. 13.6.3  Η ειδική περίπτωση των

    Διαταραχών Προσωπικότητας .. 308

53. 13.6.4  Η έννοια της «ψυχικής διαταραχής»

    σε ένα ευρύτερο κοινωνικοπολιτισμικό και πολιτικό-νομικό πλαίσιο ............ 310

54. Βιβλιογραφία .............................................. 318

55. 14  Ψυχική Υγεία ......................................... 333

    Βιβλιογραφία .............................................. 335

56. 15  Αναπηρία στις ψυχικές διαταραχές ....... 337

    Βιβλιογραφία .............................................. 342

57. 16  Το πρόβλημα Νους - Εγκέφαλος και
    το θέμα της ελεύθερης βούλησης ......... 343

    1. 16.1  Το πρόβλημα νους-εγκέφαλος .. 344

    2. 16.2  Η προέλευση της έννοιας
       της «Ελεύθερης βούλησης» ....... 355

    3. 16.3  Βασικές ιδέες και έννοιες .......... 358

    1. 16.3.1  Αιτιοκρατισμός έναντι
       πιθανισμού και τυχαιότητας ...... 358

    2. 16.3.2  Αιτιοκρατισμός ............................ 358

    3. 16.3.3  Θεολογικός αιτιοκρατισμός ...... 360

    4. 16.3.4  Πιθανισμός ................................... 361

    5. 16.3.5  Τυχαιότητα ................................... 361

    4. 16.4  Αιτιοκρατισμός και

       ελεύθερη βούληση ...................... 362

    5. 16.5  Νους, εγκέφαλος και ελεύθερη βούληση στο πλαίσιο της σύγχρονης

       νευροεπιστημονικής γνώσης .... 364

    6. 16.6  Προς μια σύγχρονη κατανόηση της «ελεύθερης

       βούλησης» .................................... 368

    7. 16.7  Ελεύθερη βούληση και
       ψυχική νόσος ............................... 371

    Βιβλιογραφία .............................................. 374

58. 17  Εισαγωγή στην ταυτότητα της
    σύγχρονης Ψυχιατρικής ........................ 383

59.  

60. 13.6.5  Είναι δυνατός ένας καθολικός ορισμός της

    ψυχικής διαταραχής; ................... 315

61. 22.4 Οι απαραίτητες επαγγελματικές δεξιότητες

    των γιατρών στην ψυχική υγεία 451 Βιβλιογραφία ............................................. 452

62. 23  Ή ψυχιατρική ως επαγγελματική δραστηριότητα ..................................... 455

    Βιβλιογραφία .............................................. 462

63. 24  Ή ψυχιατρική μεταξύ των
    ανθρωπιστικών, κοινωνικών
    επιστημών και επιστημών της ζωής
    και της φιλοσοφίας και της θρησκείας . 463

    1. 24.1  Η φύση της κοινωνικής
       θέσης της Ψυχιατρικής ............... 463

    2. 24.2  Η μακρά και δύσκολη σχέση μεταξύ Ψυχιατρικής και

       Φιλοσοφίας .................................. 464

    3. 24.3  Ψυχιατρική και θρησκεία ........... 470

    4. 24.4  Η ψυχιατρική ως επιστήμη ........ 470

    Βιβλιογραφία .............................................. 472

64. 25  Ψυχιατρική και κοινωνία ...................... 477

    1. 25.1  Κοινωνία και ψυχική νόσος ....... 477

    2. 25.2  Ψυχική νόσος και κοινωνικές επαναστάσεις ............................... 477

    3. 25.3  Η «κοινωνική επανάσταση»
       στην Ψυχιατρική .......................... 480

    4. 25.4  Κοινωνικές και πολιτικοοικονομικές δυνάμεις

       που επηρεάζουν την Ψυχιατρική ..... 482

    5. 25.5  Ψυχική νόσος, ηθική,
       θρησκεία και νομοθεσία ............. 484

    6. 25.6  Η εικόνα της ψυχικής νόσου στις δημοφιλείς τέχνες και

       τα μέσα μαζικής ενημέρωσης .... 485

    6. 25.6  Η «Ταυτότητα τρέλας» και η «Κουλτούρα τρέλας» .................. 486

    7. 25.7  Οι πολλαπλές όψεις και λειτουργίες της Ψυχιατρικής

       στις σύγχρονες κοινωνίες .......... 489

    Βιβλιογραφία .............................................. 490

65. 26  Αντι-ψυχιατρική .................................... 495

    Βιβλιογραφία .............................................. 503

66. 27 Μετά-ψυχιατρική .................................. 507

    Βιβλιογραφία .............................................. 513

    28 Θεωρίες Συνομωσίας ............................ 515

67. 28.1  Ορισμός ........................................ 515

68. 28.2  Επιδημιολογία ............................. 516

69. 28.3  Κατάλογος των θεωριών συνομωσίας .................................. 518

70. 28.3.1  5G και ηλεκτρομαγνητικά
    πεδία ............................................ 519

71. 28.3.2  Αδρενοχρώμιο ............................. 520

72. 28.3.3  Εξωγήινοι ..................................... 521

73. 28.3.4  Καταστολή της εναλλακτικής θεραπείας και

    η big pharma ................................ 521

74. 28.3.5  Κατά της χρήσης μάσκας ........... 522

75. 28.3.6  Αεροψεκασμοί ............................ 523

76. 28.3.7  Covid-19 ...................................... 524

77. 28.3.8  Θάνατοι επιφανών προσώπων .. 527

78. 28.3.9  Ενεργειακά όπλα ......................... 527

79. 28.3.10  Επίπεδη και κοίλη γη .................. 528

80. 28.3.11  Φθορίωση του νερού .................. 529

81. 28.3.12  Υπερθέρμανση του πλανήτη ...... 531

82. 28.3.13  Ιός Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας/

    Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας (HIV/
    AIDS) ............................................ 531

83. 28.3.14  Εβραίοι και Σιωνισμός (αντισημιτισμός και άρνηση

    του ολοκαυτώματος) .................. 533

84. 28.3.15  Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ στη σελήνη ..... 533

85. 28.3.16  Πολιτική (βαθύ κράτος) ............. 534

86. 28.3.17  Φυλετικές ..................................... 534

87. 28.3.18  Μυστικές εταιρίες και
    αδελφότητες ................................ 534

88. 28.3.19  Στοχευόμενα πρόσωπα .............. 534

89. 28.3.20  Εμβολιασμοί (αντί-
    εμβολιαστές) ............................... 535

90. 28.4  Άρνηση ύπαρξης ψυχικής
    νόσου ............................................ 538

91. 28.5  Ερμηνεία ....................................... 542

92. 28.6  Πολιτική ....................................... 550

93. 28.7  Ο ρόλος του διαδικτύου ............ 553

94. 28.8  Ο ρόλος των βιβλιομετρικών δεικτών και της δημοσιότητας .. 554

95. 28.9  Επίδραση των θεωριών
    συνωμοσίας στη συμπεριφορά .. 557

96. 28.10  Αλλαγή ......................................... 558

97. Βιβλιογραφία .............................................. 560

98. 29 Το μέλλον της Ψυχιατρικής .................. 575

99. 29.1  Το ακαδημαϊκό μέλλον ............... 575

100. 29.2  Το μέλλον της φροντίδας
     ψυχικής υγείας ............................. 577

101. 29.3 Το μέλλον της ψυχιατρικής
     ως επάγγελμα ............................. 579

102. Βιβλιογραφία .............................................. 580

     30 Ελληνοαγγλικό και αγγλοελληνικό
     λεξικό .................................................... 583

     Αγγλο-Ελληνικό λεξικό ............................ 587 Ελληνο-Αγγλικό λεξικό ............................ 654